Seleccioni el seu idioma



ហេតុ​អ្វី​ឡងប៊ិច?

 

Susan Needham និង​ Karen Quintiliani

ឧសភា​ ២០១១



ហេតុ​អ្វី​ ឡងប៊ិច ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា  ជា​កន្លែង​រស់នៅ​មួយ​ដែល​មាន​ប្រជាជន​ខ្មែរ​ច្រើន​ជាង​គេ​ក្រៅ​ពី​ទ្វីប​អាស៊ី​ភាគ​អាគ្នេយ៍​? ដូច​ជា​រាល់​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ដទៃ​ទៀត វា​គ្មាន​មូលហេតុ​​ឬ​ព្រឹត្តិការណ៍​តែមួយ​ណា​ ​​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​វា​កើត​ឡើង​ដោយ​ជៀស​មិន​រួច​នោះ​ទេ។​ មាន​កត្តា​ជា​ច្រើន​ តាម​ផ្នែក​មូលដ្ឋាន​ ផ្នែក​ក្នុង​ប្រទេស និង​ផ្នែក​អន្តរជាតិ ដែល​សុទ្ធសឹងតែ​ផ្ដល់​ជា​តួនាទី ​ដែល​មាន​រយៈ​ពេល​យ៉ាង​យូរ។ បណ្ដាញ​ទំព័រ​នេះ​ឈាន​មួយ​ជំហាន​ក្នុង​ការ​ឆ្លើយ​សំណួរ​នេះ ​ដោយ​បង្ហាញ​ពី​មនុស្ស​និង​ហេតុការណ៍​​ជាច្រើន​ ដែល​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​ការស្ថាបនា    និង​វិវដ្ដ​នៃ​សហគមន៍​ខ្មែរ​នៅ​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច។

 

 
CSUstudents
និស្សិត​ពី​សកលវិទ្យាល័យ​ឡងប៊ិច (CSULB) (ពីឆ្វេង) Mamith Thong, Pheany Richard Chey, និង Kheng Lay។​ រូបថត: c. ១៩៦២-៦៤

១៩៦១
និស្សិត​ខ្មែរ​ចូល​រៀន​នៅ​សកលវិទ្យាល័យ​ឡងប៊ិច

ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នៃ​ខ្មែរ​នៅ​សហរដ្ឋ​ ចាប់​ផ្ដើម​ក្នុង​ចុង​ទសវត្សរ៍​១៩៥០ ​ជា​មួយ​នឹង​កម្មវិធី USAID ដែល​បាន​នាំ​និស្សិត​មក​មហាវិទ្យាល័យ ​នៅ​សហរដ្ឋ ​ដើម្បី​សិក្សា​អំពី​ជំនាង​ឧស្សាហកម្ម និង​កសិកម្ម ។ ក្នុង​ឆ្នាំ​ ១៩៦១ សកលវិទ្យាល័យ​ឡងប៊ិច បាន​អនុញ្ញាត សិស្ស​ខ្មែរ​​បួន​រូប​ចូល​រៀន​ក្នុង​កម្មវិធីជំនាង​ឧស្សាហកម្ម ។ និស្សិត​ក៏បាន​ចូល​រៀន ​នៅ​សកលវិទ្យាល័យ​ ឡុស​អានជីលិស ​(CSULA) មហាវិទ្យាល័យ ​ឡុសអានជីលិស (UCLA) និង​មហាវិទ្យាល័យ ​​នៃ​រដ្ឋ​​កាលីហ្វ័រនីញ៉ាខាងត្បូង (USC)។​  ប្រទេស​ខ្មែរ​ដូច​ជា​ប្រហែល​មាន​ជោគជ័យ​ល្អ​ បន្ទាប់​ពី​បាន​ឯករាជ្យ​ពី​ប្រទេស​បារាំង ​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៥៣ ហើយ​និស្សិត​ភាគ​ច្រើន​ដែល​បាន​មក​សិក្សា​នៅ​សហរដ្ឋ​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៦០ ​វិល​ត្រឡប់​ទៅ​ស្រុក​វិញ​នៅ​ពេល​ដែល​បាន​ទទួល​សញ្ញាប័ត្រ​  ​ប្រុងប្រៀប​ចង់​ចូលរួម​ជាមួយ​នឹង​អ្វីៗ ​ដែល​នឹង​ក្លាយ​ជា​អនាគត​ដ៏​បវរ។ មាន​តែ​និស្សិត​មួយ​ចំនួន​តូច​ទេ ​ដែល​បាន​សំរេច​ចិត្ត​រស់​នៅ​សហរដ្ឋ។

 

 
april17
គំនូរ​នៃ​ការ​ជម្លៀស​ដោយ​ខ្មែរ​ក្រហម​នៅ​ទី​១៧ ខែ​មេសា​ ឆ្នាំ១៩៧៥។

១៩៧៥
​ខ្មែរក្រហម​គ្រប់គ្រង

ក្នុង​ខែ​មេសា​ទី​១៧​ឆ្នាំ១៩៧៥ បន្ទាប់​ពី​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល​ប្រាំ​ឆ្នាំ​ ដែល​បាន​ធ្វើឲ្យ​កាន់តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ឡើង ​ដោយ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ដែល​បាន​ជាប់​​ដែល​ជាប់​ទាក់ទង​នឹង​សង្គ្រាម​វៀតណាម ខ្មែរ​ក្រហម ដែល​ជា​របប​កុំមុយនិស​ដឹកនាំ​ដោយ ​ប៉ុល ពត​ បាន​គ្រប់គ្រង ​ប្រទេស​កម្ពុជា។ ខ្មែរ​ចំនួន ​ប្រហែល​៤៥០០នាក់ បានជំលៀស​ទៅ​សហរដ្ឋ​ ជា​មួយ​នឹង​វៀតណាម​ចំនួន​១២៥០០០នាក់ និង​រួម​ជា​មួយ​ម៉ុង​និង​ឡាវ​ចំនួន៨០០នាក់។  មូលដ្ឋានទ័ព​ពីរ​បាន​ទទួល​ត្រួតពិនិត្យ ជន​ភៀសខ្លួន​មកពី​អាស៊ី​ភាគ​អាគ្នេយ៍គឺ​ ហ្វ័ដ ហ្សាហ្វី (Fort Chafee) នៅ​រដ្ឋ​អាខាន់សាស(Arkansas) និង​ ​ជំរំ​ផិនដែលតុន​​ (Camp Pendleton) ​នៅ​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា នៅ​ខាងត្បូង​ក្រុង​ឡងប៊ិច ​ប្រហែល​៧០ម៉ាយល៍ ។ ជន​ភៀសខ្លួន​ដំបូង​ បាន​មក​ដល់​ជំរំ​ផិនដែលតុន ​នៅ​ថ្ងៃទី​៥​ខែ​ឧសភា​ឆ្នាំ​១៩៧៥។​
 
 

 

 

 

Pendleton

ជន​ភៀសខ្លួន​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​មក​ដល់​ជំរំ ផិនដែលតុន ក្នុង​ខែឧសភា​ឆ្នាំ១៩៧៥។ ពួកគេ​បាន​មក​ដល់​ដោយ​គ្មាន​អ្វី​ទាំង​អស់​ក្រៅ​ពី​សំលៀក​បំពាក់​ជាប់​ខ្លួន​នៅពេល​ចាកចេញ​ពី​ប្រទេស​ខ្មែរ។ រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា​ខាង​ត្បូង​មាន​អាកាស​ធាតុ​ត្រជាក់ ហើយ​មាន​សន្សើម​នៅ​និទាឃរដូវ ។  ទាហាន​ខ្លះ​បាន​ឲ្យ​អាវ​រងា​ខ្ចី​ដល់​អ្នក​មក​ដល់​ថ្វីៗ។

 


វីដេអូ

វីដេអូ​នេះ​បង្ហាញ​ពី​លោក​ក្រេង ដេរិឌ ជា​វិស្វករ​ផ្នែក​នុយក្លេអ៊ែរ  និង​ជា​អ្នក​ជួយ​សហគមន៍​ខ្មែរ​ពី​ដំបូង រស់នៅ​សហរដ្ឋ​តាំងពី​ឆ្នាំ​១៩៥១។  រឿង​រ៉ាវ​គាត់​ឆ្លង​ពី​រយះ​ដែល​ខ្មែរ​បាន​បង្កើត​សមាគម ការ​ជួយ​ជន​ភៀសខ្លួន​ប្ដូរ​លំនៅ និង​ធានា​ការ​យក​ព្រះ​តេជគុណ​គង់​ ឈាន​មក​ឡងប៊ិច។

លោក​ក្រេង​ ដេវិឌ


ទីក្រុង​ឡងប៊ិច និង​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា​ខាង​ត្បូង

ជន​ភៀសខ្លួន​បាន​មកដល់​ជំរំ​ផិនដែលតុន​​​​ដោយ​គ្មាន​អ្វី​ក្រៅពី​សំលៀក​បំពាក់​ដែល​បាន​ជាប់​នឹង​ខ្លួន​នៅពេល​ដែល​ពួក​បាន​គេច​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា។ មាន​តែ​គ្រួសារ​​​ខ្មែរ​១០គ្រួសារ​និង​សិស្ស​ពីរ​បី​នាក់​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​បាន​រស់​នៅ​ក្នុង​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា​នៅពេល​នោះ។  ពួកគេ​រំពេច​នោះ​បាន​រួបរួម​ដើម្បី​ជួយ​អ្នក​ចំណូល​ថ្មី។ សមាគមន៍​ឈ្មោះ​ខ្មែរ​សាមគ្គី​នៃ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ (KSA) បាន​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ជួយ​ជន​ភៀសខ្លួន​និង​ខ្មែរ​ទាំងឡាយ​ទូទាំង​ពិភពលោក​ដែល​មិន​អាច​ត្រឡប់​ទៅ​ស្រុក​ខ្មែរ​វិញ​បាន។ ក្បាល​សំបុត្រ​របស់​KSA​ បាន​ប្រើ​អាសយដ្ឋាន​នៅ​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច​របស់​សមាជិក​ម្នាក់។  សមាគមន៍​បាន​ប្ដូរ​ឈ្មោះ​ទៅជា​ សមាគមន៍​ខ្មែរ​ប្រចាំ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក (CAA) នៅ​ចុង​ឆ្នាំ​១៩៧៥។ សមាគមន៍​ CAA នៅ​តែ​បន្ត​ផ្ដល់​នូវ​សេវា​ក្នុង​សហគមន៍​ខ្មែរ​នៅ​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច​សព្វ​ថ្ងៃនេះ។


សមាជិក​របស់​សមាគមន៍CAA​​បាន​ធានា​ក្រុម​គ្រួសារ​ជា​ច្រើន​ដោយ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ឯង ឲ្យ​បាន​មក​ដល់​ជំរំ​ផិនដែលតុន ហើយ​ជួយ​ពួក​គេ​មក​នៅ​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច។ ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៧៥ ជា​ពិសេស ទីក្រុង​ ឡុសអានជីលិស(Los Angeles) និង​ឡងប៊ិច​បាន​ជួយ​ខ្មែរ​ដែល​គ្មាន​ទី​លំនៅ។ ទីក្រុង​ឡងប៊ិច​មាន​ការងារ​ថ្នាក់​ដំបូង​នៅ​តាម​ឧស្សាហកម្ម​និង​កំពង់ផែ។​ ទីក្រុង​នេះ​ថែមទាំង​មាន​ផ្ទះ​រស់​នៅ​ដែល​មិន​ថ្លៃ។ ក្រៅអំពី​នេះ​ អាកាសធាតុ​នៅ​រដ្ឋ​កាលីហ្វ័រនីញ៉ា​ខាង​ត្បូង​មាន​ភាព​ស្រទន់​ និង​អាច​ដាំ​ដំណាំ ដែល​ខ្មែរ​អាច​ដាំ​ផ្លែ​ឈឺ​ បន្លែ និង​ជី ដែល​ពួកគេ​និយម​ធ្វើ​ពី​មុន​មក។ ជា​មួយ​គ្នា​នេះ​ដែរ ស្រុក​ឡុសអានជីលិស​មាន​ប្រជាជន​អាស៊ី​ដែល​បាន​តាំង​ទីលំនៅ​ ដោយ​មាន​ភោជនីយដ្ឋាន​និង​ផ្សា​ដែល​មាន​ម្ហូប​និង​សេវា​ដែល​ខ្មែរ​ចូលចិត្ត។ សហគមន៍​ថ្មី​នេះ​បាន​ក្លាយ​ជា​ «កន្លែង​ដ៏​ល្អ​សំរាប់​ខ្មែរ» និង​ប្រជាជន​ជា​ច្រើន​ដែល​បាន​ធានា​មក​នៅ​កន្លែង​ផ្សេងៗ​ក្នុង​ប្រទេស​ មក​ដូរ​ទីលំនៅ​ទៅ​រស់​នៅ​ឡងប៊ិច​ដើម្បី​មក​ជួប​ជាមួយ​គ្រួសារ មិត្តភ័ក្ដិ និង​អ្នក​រួម​ជាតិ ដែល​បាន​មក​នៅ​ទីនេះ​រួច​ទៅ​ហើយ។

ខ្មែរ​នៅ​ក្នុង​សហរដ្ឋ​បាន​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​អំពី​អ្វីៗ​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​ដល់​គ្រួសារ​និង​មិត្ត​នៅ​ស្រុក​ខ្មែរ។ ឯកត្តជន​និង​សមាគមន៍​ជា​ច្រើន​បាន​រត់ការ​តាម​សភាជាតិ​សហរដ្ឋអាមេរិក និង​សមាគម​ជំនួយ​អន្តរជាតិ ដូចជា​ក្រសួង​កាកបាទ​ក្រហម​ ដើម្បី​ជួយ​ស្រុក​ខ្មែរ។ ក្នុង​ពេល​ជាមួយ​គ្នា​នេះ បុគ្គល​ខ្លះ​ពី​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច​បាន​ទៅ​ដល់​ទល់​ដែន​ខ្មែរ-ថៃ ដើម្បី​យក​ជំនួយ​ទៅ​ឲ្យ​អ្នក​នៅ​ជំរំ​នៅ​តាម​ទល់ដែន​ សំរាប់​ច្បាំង​ជាមួយ​ខ្មែរ​ក្រហម។

 

 
Arrival

គ្រួសារ​របស់​ខិម​បាន​មក​ដល់​ចំណត​យន្ដហោះ​សាន ហ្វ្រាន់សីស្កូ​ មុន​ទៅ​ឡងប៊ិច។  ទ្រព្យសម្បត្តិ​ដែល​មាន​ដាក់​នៅ​ក្នុង​កាបូប​កាន់​ពណ៌​ស។ សំណុំ​រឿង​សំខាន់ៗ​គឺ​នៅ​ក្នុង​ថង់ ICM (Intergovernmental Committee for Migration)។ រូបថត: c. ១៩៨០.

 


១៩៧៩
ការឈ្លានពាន​របស់​វៀតណាម  និង​ជន​ភៀសខ្លួន​ខ្មែរ​ «ជំនាន់​ទី២»

នៅ​ចុង​ខែ​ធ្នូ​ឆ្នាំ១៩៧៨ វៀតណាម​បាន​ឈ្លានពាន​ប្រទេស​កម្ពុជា​ផ្ដើម​អ្វី​ដែល​អ្នកប្រាជ្ញ​ហៅ​ថា​​​ការ​ចាកចេញ​នៃ​ប្រជាជន​ខ្មែរ ទៅ​ប្រទេស​អាមេរិក​«ជំនាន់​ទី២»។ រវៀង​ឆ្នាំ​១៩៧៩​​ដល់​១៩៨៦ ជនជាតិ​ខ្មែរ​ជិត ១៣០.០០០​នាក់ បាន​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ដោយ​សហព័ន្ធ​រដ្ឋាភិបាល​ថា​ជា​ជនភៀសខ្លួន   ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ចូល​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។​

ការិយាល័យ​នៃ​ការ​ប្ដូរ​លំនៅ​របស់​ជនភៀសខ្លួន ​ដែល​បាន​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​របៀប​ប្ដូរ​ទីលំនៅ បាន​មាន​ការ​បារម្ភ​ថា​  បើ​អនុញ្ញាតិ​ឲ្យ​ជនភៀសខ្លួន​រស់នៅ​ក្នុង​សហគមន៍​ធំៗ នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​យឺត​ក្នុង​ការ​រៀន​ភាសា​អង់គ្លេស​ និង​រួម​បញ្ចូល​ក្នុង​ជីវិត​ជា​ជនជាតិ​អាមេរិក។  អ្នកនយោបាយ​ក៏​បាន​មាន​ការ​ព្រួយបារម្ភ​អំពី​ប្រតិកម្ម​ដែល​ជនភៀសខ្លួន​យ៉ាង​ច្រើន​មាន​ទៅលើ​ធនធាន​របស់​រដ្ឋ​មួយ។ ដើម្បី​ជៀស​ពី​ប្រការ​នេះ «ផែនការ​ចង្កោម»​បាន​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​តាំង​ទីក្រុង​ទំហំ​មធ្យម​ទូទាំង​សហរដ្ឋ  ​ដែល​អាច​ទទួល​ជនភៀសខ្លួន​មួយ​ចំនួន​តូច​មក​តាំងទីលំនៅ​។ ទីក្រុង​ឡងប៊ិច​មិន​មានឈ្មោះ​ក្នុង​បញ្ជី​ទេ។ តាម​ការស្មាន​ចំនួន​ខ្មែរ​ចំនួន៧.០០០​នាក់ ​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច​ត្រូវ​បាន​គេ​សន្មត​ថា​ជា​ទីក្រុង​ធំ​ពេក ហើយ​ខ្មែរ​ត្រូវ​បាន​គេ​ឲ្យ​របស់​លើក​ទឹក​ចិត្ដ ​ដើម្បី​ទៅ​រស់​នៅ​កន្លែង​ផ្សេង​ទៀត។

 

 
UCC

សង់​នៅឆ្នាំ​១៩៩១ គ្រឹះស្ថាន​របស់​សមាគមន៍​ខ្មែរ(UCC) ដែល​ជា​គម្រង​សំណង់​ខ្មែរ​ដ៏​ធំ​មុនគេ​បង្អស់​នៅ​លើ​វិថី​អាណាហែម​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ទីក្រុង​ខ្មែរ​ឡងប៊ិច។ ទោះជា​វា​មិន​នៅជា​លំនៅ​ដ្ឋាន​របស់​កន្លែង UCC  ក៏​ដោយ វា​នៅ​តែ​ជា​គ្រឹះស្ថាន​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​សហគមន៍។


ការ​វិវដ្ដ​នៃ​ឡងប៊ិច

 

យ៉ាង​ណា​មិញ ​ខ្មែរ​ជំនាន់​ទី២​ត្រូវ​បាន​ទទួល​ភាព​រងគ្រោះ​ទាំង​ផ្លូវ​កាយ​និង​ផ្លូវ​ចិត្ត​អស់​រយះ​ពេល​៤​ឆ្នាំ។  អ្នក​ទាំងនោះ​ភាគ​ច្រើន​បាន​បាត់បង់​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​ក៏​សមាជិក​គ្រួសារ​ម្នាក់ ហើយ​ខ្លះ​ក៏​បាន​បាត់​បង់​ក្រុម​គ្រួសារ​ទាំង​មូល ដោយសារ​ការ​អត់​ឈ្លាន ជំងឺ ឬ​ការ​សម្លាប់​ក្នុង​ «សម័យ​ប៉ុល​ ពត»។  ខ្មែរ​បាន​ចាប់ចិត្ត​នឹង​ឡងប៊ិច​ពីព្រោះ​មាន​សហគមន៍​ដែល​បាន​ស្ថាបនា​រួច​មក​ហើយ ដែល​មាន​ពាណិជ្ជកម្ម​ខ្មែរ វត្ត​អារាម និង​អ្នក​ដ៏​ទៃ​ទៀត​ដែល​និយាយ​ភាសា​ខ្មែរ ថែម​ទាំង​មាន​បណ្ដាញ​ដែល​ពួកគេ​អាច​រក​ការងារ​និង​កន្លែង​រស់នៅ។ មនុស្យ​រាប់​ពាន់​អ្នក​ដែល​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​រស់​នៅ​ក្នុង​ទី​ក្រុង​តូចៗ​នៅ​រដ្ឋ​ហ្ល័ររ៉ីដា (Florida) ​រដ្ឋ​អិលីណយ (Illinois) រដ្ឋ​ម៉ាស្សាឈូស៊ែត (Massachusetts)​ រដ្ឋ​ញីវយ៉ក (New York) ​រដ្ឋ​អូហាយអូ( Ohio) រដ្ឋ​តិចសាស (Texas) រដ្ឋ​វីជីញ៉ា (Virginia) ​និង រដ្ឋ​វ៉ាស៊ីនតោន (Washington) បាន​ចូល​មក​នៅ​ឡងប៊ិច​ដើម្បី​មក​ជួបជុំ​ក្រុម​គ្រួសារ​ ​មិត្តភ័ក្ដិ​ និង​អ្នក​ដ៏​ទៃ​ទៀត​ដែល​បាន​រួម​ទុក្ខ រួមការ​ការ​ខ្ចាត់ខ្ចាយ  និង​រួម​ការ​បាត់បង់។[i] ដល់​ឆ្នាំ​១៩៨១ ឡងប៊ិច​បាន​ក្លាយ​ជា«រដ្ឋធានី​ខ្មែរ​ប្រចាំ​សហរដ្ឋអាមេរិក»។ [ii]

 

​ខ្មែរ​ចាប់​ផ្ដើម​រស់​នៅ​កន្លែង​ពីរ​ក្នុង​ឡងប៊ិច មាន​ឡងប៊ិច​ខាង​ជើង និង​តាម​ដង​ផ្លូវ​អាណាហែម (Anaheim St.) ​រវាង​ផ្លូវ​រីដន់ដូ (Redondo Ave.)​ នៅ​ខាង​កើត និង​វិថី​ឡងប៊ិច (Long Beach Blvd.) ​នៅ​ខាង​លិច។ ​ពាណិជ្ជកម្ម​ខ្មែរ​បាន​បង្កើត​ទូទាំង​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច ប៉ុន្តែ​ផ្លូវ​អាណាហែម​មាន ពាណិជ្ជកម្ម​ច្រើនជាង​គេ ហើយ​គេ​តែងតែ​ហៅ​ថា​ជា​«បេះដូង»នៃ​សហគមន៍។​

 

​ខ្មែរ​បាន​តាំង​លំនៅ​តាម​ទីក្រុង​នានា​ជាប់​នឹង​ឡងប៊ិច​ក្នុង​តំបន់​ធំ​របស់​​ឡុសអានជីលិស​និង​អរែញឃោនធី (Orange County)។ អ្នក​ទាំង​នោះ​គាំទ្រ​និង​ចូលរួម​យ៉ាង​សកម្ម ​ក្នុង​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្មែរ​និង​សកម្មភាព​វប្បធម៌​ខ្មែរ​នៅ​ជុំវិញ​ឡងប៊ិច។​


ជាច្រើន​ឆ្នាំ​កន្លង​មក​ទីកន្លែង​តាម​វិថី​អាណាហែម​ត្រូវ​គេ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ជា​ច្រើន​ដូច​ជា៖ «Little Phnom Penh» «Little Cambodia» និង «Phnom Penh តាម​ឆ្នេរ​សមុទ្រ» តាម​ឈ្មោះ​ដែល​មិន​ជា​ផ្លូវការ​ «Iowa តាម​ឆ្នេរ​សមុទ្រ»​ ជា​ឈ្មោះ​ដែល​បាន​ដាក់​ដោយ​អ្នក​បស្ចិមប្រទេស​ដែល​បាន​មក​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ជា​ដំបូង។ នៅ​ថ្ងៃទី៣​ខែ​កក្កដា​ឆ្នាំ២០០៧ ដង​វិថី​អាណាហែម​បាន​ត្រូវ​គេ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ពី​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច​ថា​ជា​ ទីក្រុង​ខ្មែរ

 

ក្នុង​ពេល​ដ៏​ខ្លី​ដែល​ខ្មែរ​បាន​ស្ថាបនា​ពាណិជ្ជកម្ម​ដែល​មាន​រាប់​បញ្ចូល​ដូចជា​ ភោជនីយដ្ឋាន ហាង​លក់​គ្រឿង​អនុស្សាវរីយ ហាង​កាត់ដេរ​ ហាង​លក់​គ្រឿង​អលង្ការ ហាង​ជួសជុល​ឡាន និង​ហាង​ដូណាត់ ដែល​មាន​ជោគជ័យ​​យ៉ាង​ប្រសើរ។ មាន​វត្ត​អារាម​តូច​ធំ​មួយ​ចំនួន​ នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង។ ជា​កាសែត​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ច្រើន រួម​ទាំង​ស្ថានីយ​ទូរទស្សន៍​និង​វិទ្យុ និង​ថ្នាក់​រៀន​ភាសា​ខ្មែរ​និង​របាំ​បូរាណ។

 

 

 

 

 

 

montage

ប្រទក្សិណ​ចាប់ពី​លើ​ខាងឆ្វេង៖ អង្គរវត្ត មហា​ប្រាសាទ​ខ្មែរ​ក្នុង​សតវត្ស​ទី១២; ព្រះ​ពុទ្ធ; របាំ​បុរាណ; ​ ផែនទី​នៃ​ចក្រភព​ខ្មែរ​នៅ​សតវត្ស​ទី១២។

 

ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ខ្មែរ​ពីរ​ពាន់​ឆ្នាំ

 

ចំណុច​សំខាន់​ជាង​គេ​បង្អស់​ដែល​ត្រូវ​តែ​គិត​នៅពេល​ដែល​មើល​បណ្ដាញ​ទំព័រ​នេះ​គឺ​ថា ទោះបី​ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​ឃោរឃៅ​នៅ​ចុង​សតវត្ស​ទី២០​ជា​ចំណង​តភ្ជាប់​នឹង​ការ​មក​តាំង​ទី​លំនៅ​របស់​ខ្មែរ​ជា​ច្រើន​ក្នុង​សហរដ្ឋ​ក៏ដោយ ខ្មែរ​មាន​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​២.០០០​ឆ្នាំ​ ដែល​គេ​ទាញ​យក​មក​សាងសង់​ជីវិត​របស់​ពួកគេ​នៅ​ទីនេះ។ ពី​ព្រោះ​  វប្បធម៌​តាំង​ពី​បូរាណ​នេះ និង​និមិត្តរូប​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​សំរាប់​ខ្មែរ​នៅ​ឡងប៊ិច ហើយ​ពីព្រោះ​វប្បធម៌​មិន​អាច​នឹង​យល់​បាន​តាម​សកម្មភាព​តែ​មួយ ឬ​ព្រឹត្តិការណ៍​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​  ប៉ុន្តែ​វា​ត្រូវការ​យល់​ជា​ប្រព័ន្ធ​នៃ​ការ​ឲ្យ​តំលៃ  អាកប្បកិរិយា និង​ជំនឿ​ដែល​បាន​លូតលាស់​យូរ​មក​ហើយ យើង​បាន​គ្រង​បណ្ដាញ​ទំព័រ​ឲ្យ​បង្ហាញ​ពី​ឫសគល់​វប្បធម៌​យ៉ាង​ច្រើន​បំផុត ។  «តារាង​ពេលវេលា» និង​ផ្នែក​របស់​«សិល្ប» ជា​ពិសេស​«របាំ​និង​ភ្លេង» «ការ​ប្រតិបត្តិ​សាសនា» រួម​បញ្ចូល​ទាំង​ពុទ្ធ​សាសនា​និង​គ្រិស្ដ​សាសនា សមាគម​ចំបងៗ​ដែល​នាំ​មក​នូវ​ការ​វិវត្ត​របស់​សហគមន៍ និង​«កីឡា​និង​ការ​កំសាន្ត»  រាប់​បញ្ចូល​ទាំង​ប្រដាល់​និង​អុក ដែល​មាន​រូបថត​និង​វីដេអូ​ដែល​គ្រង​ឲ្យ​មាន​គ្រឹះ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សំរាប់​វប្បធម៌​ខ្មែរ​ដែល​បាន​បង្កើត​ម្ដង​ទៀត​នៅ​ឡងប៊ិច។
   
 
 

 

គម្រោង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​និង​ឯកសារ​នៃ​សហគមន៍​ខ្មែរ

 

បណ្ដាញ​ទំព័រ ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​និង​ឯកសារ​នៃ​សហគមន៍​ខ្មែរ គឺ​ជា​កិច្ចការ​ដែល​កំពុង​តែ​បន្ត​ទៅ​មុខ   ហើយ​យើង​​នឹង​ដាក់​បញ្ចូល​បន្ថែម​ប្រធានបទ​ដូច​ជា​ល្ខោន​ ម្ហូបអាហារ ភាសា ពិធីបុណ្យ​ អាពាហ៍ពិពាហ៍​ និង​ប្រធានបទ​ផ្សេងៗ​ទៀត​នៅ​ពេល​ខាង​មុខ​នេះ។  

យើងខ្ញុំ​អញ្ជើញ​អ្នក​ទាំងអស់​គ្នា​ដែល​ចង់​បរិច្ចាគ​ឯកសារ សៀវភៅ វីដេអូ ឬ​រូបថត​មកដល់​ប័ណ្ណសារ ឬ​បណ្ដាញ​ទំព័រ​ខែមឆែភ​នៅ​សង្គម​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ទីក្រុង​ឡងប៊ិច តាម​ទូរស័ព្ទ ៥៦២-៤២៤-២២២០ ឬ​សារ​អេឡិចត្រូនិក  Aquesta adreça de correu-e està protegida dels robots de spam.Necessites Javascript habilitat per veure-la.

 

   
[i] Mortland, Carol and Judy Ledgerwood (1987) Secondary Migration among Southeast Asian Refugees in the United States. Urban Anthropology 16(3-4):291-326.


[ii] Trounson, Rebecca (1981, December 27) 8,000 Refugees make Long Beach Cambodian Capital for U.S. Los Angeles Times, H1.



អត្ថបទ​បន្ថែម

Chan, Sucheng (2004) Survivors: Cambodian Refugees in the United States. Chicago: University of Illinois.

 

Chan, Sucheng and Audry Kim (2003) Not Just Victims: Conversations with Cambodian Community Leaders in the United States. Chicago: University of Illinois Press.

 

Needham, Susan and Karen Quintiani (2008) Cambodians in Long Beach. Mount Pleasant, SC: Arcadia Publishing.

 

Needham, Susan and Karen Quintiliani (2007) Cambodians in Long Beach, California: The Making of a Community. IN The Journal of Immigrant and Refugee Studies, 5(1):29-53.